Phận đàn bà

Mẹ tôi mất vì ung thư.

Năm ấy tôi tròn mười tám, bơ vơ, lạc lõng. Thương hại chính mình. Bắt đầu sự so sánh trong tiềm thức. Tôi và chị gái, chẳng khác nào con chó, con gà bé bỏng bị đồng loại chối bỏ. Không còn ai che chở cho chúng tôi. Buồn đau và sợ sệt. Đám khóc than đau buồn cho mẹ tôi cũng vãn dần. Người ta không có đủ thời gian thương xót cho kiếp người, nhất là những người cứ nhàn nhạt đi qua trí nhớ của họ, như mẹ tôi, như một cái bóng. Những con người như vậy không đáng để họ bận tâm.

…

Gói ghém hành lí, tôi chuẩn bị cho chuyến hành trình chưa bao giờ nghĩ đến. Tôi rời xa cái thị trấn bé nhỏ tẻ nhạt ấy để bước chân vào chốn phồn hoa đô hội. Đi khỏi cái căn nhà cũ kỹ, đang giết dần, giết mòn niềm hi vọng của tôi bằng sự chờ đợi vô vọng. Đêm chia ly, tôi lắng nghe tiếng thổn thức của lòng mình, tiếng thổn thức cất lên từ lo sợ. Tôi quay sang ôm chị, hai chị em khóc cả đêm. Cả hai chỉ chịu dừng những than thở, những giọt nước mắt lại khi chị nói: “Thôi, ngủ đi. Mai em còn dậy sớm lên thành phố. Dì mà nhìn thấy em mắt sưng húp, đỏ mọng, chắc dì không vui đâu.”

Bến xe đông nghịt. Cái cảnh tượng hiện ra trước mắt tôi khiến tôi choáng ngợp. Không choáng ngợp sao được khi mà tôi, một đứa con gái chưa bao giờ bước ra khỏi cái thị trấn nhỏ bé kia, giờ đang đứng giữa bến xe lớn nhất thành phố. Tôi tìm bóng dáng dì bằng cả đôi mắt lẫn trí tưởng tượng non nớt của mình. Nếu dì về dự đám tang của mẹ tôi vì tình máu mủ ruột ra, có lẽ giờ này tôi đã chẳng bơ vơ đến thế. Tôi bấn loạn và mất phương hướng. Một người đàn bà chắn ngang tầm nhìn của tôi. Người đàn bà có gương mặt nhau nhúm, rầu rĩ đau đớn. Lớp son phấn dày không che nổi những khao khát tủi hờn trên khuôn mặt ấy. Thoáng chốc, tôi nhận ra người đàn bà ấy là dì tôi. Dì thay đổi nhiều quá. Sáu năm rồi tôi không gặp dì. Dì đon đả hỏi thăm tôi, ân cần với tôi trên mức cần thiết. Đây có phải là sự quan tâm xuất phát từ mối quan hệ huyết thống không? Hay chỉ là sự giả tạo đáng ghê tởm? Tôi rùng mình ớn lạnh.

Ở nhà dì hai tháng, tôi không một lần được bước chân ra khỏi nhà. Hai tháng làm ô sin không công mà chỉ có cơm nuôi. Hai tháng đầu tắt mặt tối với đủ thứ việc không tên. Hai tháng sống trong sự kìm kẹp, giam hãm cả về thể xác lẫn tâm hồn. Hai tháng của tuổi xuân đang dần trôi qua. Suốt hai tháng, tôi không được biết chút nào về công việc của dì. Chỉ biết dì thường ra khỏi nhà lúc tám giờ tối và trở về nhà vào sáng hôm sau với vẻ mặt đầy phóng túng, lẳng lơ nhưng đôi mắt thì vô hồn. Về đến nhà, dì lập tức thả mình lên giường và ngủ, chẳng hỏi han tôi lấy một câu. Tôi tủi, ừ, tủi chứ. Người nhà, nhìn thấy nhau còn lạnh nhạt hơn cả người dưng, không tủi sao được. Tôi bắt đầu nhớ cái căn nhà ọp ẹp cũ kỹ, nhớ cái thị trấn buồn tẻ, nhớ chị gái đang chờ tôi gửi tiền về. Tôi thèm tha thiết cái gọi là tình máu mủ. Một bận, tôi đánh bạo hỏi dì:

- Dì à, cho con về nhà được không? Ở với dì, không có tiền, làm sao con ăn nói với chị con được.

Dì nhìn tôi một lượt, cái nhìn dò xét:

- Dì không ép con, cũng không có quyền ép con. Nhưng con hãy nhớ lại xem, mẹ con đã chết như thế nào?

Dì nhấn mạnh mấy tiếng cuối cùng rồi dừng lại một khoảng khá lâu, dường như để tôi lục lọi lại trong trí nhớ. Ánh mắt dì, nửa như khiêu khích, cố làm tôi đau với hình ảnh hiện ra trong đầu, nửa như thương hại. Hãy nhớ lại đi con à! Trong căn phòng xám xỉn ấy, mẹ con đã gục chết bên đống chăn nệm cũ như thế nào. Gục chết trong sự cô đơn. Dì đã làm một việc vô ích. Không cần phải tốn một giây nào lục lọi, mẹ luôn ở trước mặt tôi. Mẹ nằm đó, rúm ró trong đống chăn nệm ẩm mốc lâu ngày. Làm sao tôi quên được lần cuối cùng mẹ vuốt tóc tôi cơ chứ…

Dì lại ngọt nhạt với tôi:

- Con à, cố chịu đựng thêm vài ngày nữa, rồi dì sẽ kiếm cho con một công việc đàng hoàng, ra tấm ra món. Còn bây giờ, ra ngoài cho dì ngủ một lúc, dì mệt quá rồi.

Tôi ngước nhìn dì lần cuối bằng đôi mắt thơ dại, ráo hoảnh. Tôi khẽ đóng cửa phòng cho dì.

Gã đến trong một chiều nắng đổ xiên khoai. Gã nói chuyện vui vẻ với dì trong phòng khách, thỉnh thoảng điểm thêm những tràng cười man dại. Tôi chợt lạnh sống lưng khi gã liếc nhìn tôi với đôi mắt thèm thuồng không giấu diếm. Dì chớt nhả với gã, còn gã, gã vẫn nhìn tôi hau háu. Chợt dì đứng lên, bỏ lại gã và tôi trong căn phòng của dì. Chuyện gì phải đến cũng đã phải đến. Gã cười thỏa thuê trong tiếng cầu xin, tiếng gào thét điên loạn của tôi. Nước mắt tôi tuôn trào như cầu xin gã, gã mặc. Trong đầu tôi chợt hiện ra hình ảnh mẹ tôi. Liệu tôi có sống nốt quãng đời còn lại như mẹ không? Liệu rồi đứa con tôi sinh ra, mỗi khi hỏi về cha nó, tôi sẽ bịa ra một cõi nào đó đang cất giữ cha nó như một báu vật không? Nước mắt tôi vẫn rơi trong tủi hờn và tuyệt vọng. Ân ái xong, gã bỏ lại mình tôi nằm khóc trên giường, không mảnh vải che thân. Dì bước vào, nhìn tôi cười cay nghiệt:

- Con yên tâm, hắn nói là hắn rất thích con.

Tôi nhìn dì bằng ánh mắt trống rỗng vô hồn. Dì tiếp:

- Hắn “sạch”, giàu, mới li dị. Con sẽ là người của hắn.

Trở thành người đàn bà của ai đó nó đau đớn, tủi nhục thế ư? Khác với trí tưởng tượng của tôi, khác xa quá. Chẳng có tình yêu lãng mạn, chẳng quỳ xuống cầu hôn mà đơn giản chỉ là cưỡng đoạt thôi sao? Đừng có ngu ngốc nữa, phải làm vậy thì mới có tiền. Tiền và tình. Tiền và danh dự. Tiền và lương tâm. Tiền và tiền. Đời luôn là vậy mà.

Hai ngày sau, gã lại tìm đến tôi để thỏa mãn dục vọng. Tôi im lặng chịu đựng. Không rên rỉ đau đớn, không nước mắt van lơn. Tôi thả mình theo dòng chảy nhơ nhớp của cuộc đời. Gã tìm đến tôi thường xuyên. Gã đưa tôi đi đến một vài nơi dành cho giới thượng lưu. Dần dần, tôi phát hiện ra mình yêu gã. Ngu ngốc thật. Tình yêu là gì chứ? Phải chăng nó chỉ là sự bấu víu và say nghiện? Tôi bám víu vào gã, say gì của gã? Chẳng phải là tiền sao?

Dì nói với tôi rằng dì đi có việc chừng nửa tháng. Tôi châm điếu thuốc, ậm ừ chiếu lệ. Tôi đã quen với cuộc sống không có dì, kể từ khi quen gã. Quen gã, tôi quen với thuốc lá và rượu mạnh. Quen gã, tôi biết dì làm cái nghề bẩn thỉu: chủ nhà thổ. Quen gã, tôi thấy mình bẩn thỉu chẳng kém dì là mấy. Cuộc đời chẳng phải vẫn luôn như vậy sao? Cái cảm giác hối hận trong tôi đã chai lì rồi. Tôi hối hận thì tôi đâu có tiền gửi về cho chị. Tôi hối hận thì tôi đâu có thoát được cái nghèo. Nỗi sợ hãi về cái nghèo xâm chiếm tâm hồn tôi… Và tôi không hối hận.

Dì trở về sau chuyến đi với khuôn mặt hốc hác. Dì vẫn đi khuya về sớm. Dì lướt qua đời mọi người như một cái bóng. Tôi chợt thấy dì giống mẹ tôi lạ. Cũng chỉ như một cái bóng lướt qua bên đời. Dì bỗng trở nên tàn nhẫn, cắm cẳn với mọi thứ xung quanh, và với cả bản thân. Nhưng với tôi, dì quan tâm tôi hơn. Dì thường xuyên hỏi thăm chuyện của tôi và gã. Tôi vẫn giữ cái thái độ lạnh lùng, ậm ừ cho qua chuyện. Tôi căm thù dì ư? Không, huyết thống máu mủ không cho phép tôi làm điều ấy, dù dì đã đưa tôi vào con đường sa ngã như ngày hôm nay. Nhưng tôi ghét dì, vì một lí do không rõ ràng nào đó, tôi ghét dì.

Tôi xin phép dì về thăm chị sau hơn nửa năm xa cách. Dì nhìn tôi sắc lẹm. Rồi dì sững lại, bắt đầu lên cơn đau dữ dội, cứ ôm tim ho rũ rượi. Con tim dì dường như quá nặng cho một sức chứa, nó run lên hành hạ dì từng chặp. Tôi sững sờ nhìn dì quằn quại. Tôi hiểu ngay lúc này mình cần làm gì: gọi bác sĩ.

… Một cơn suy tim cấp đã khiến cho dì trở nên tàn tạ. Quãng đời còn lại của dì chỉ còn được tính bằng phút. Dì nằm đó, mặt trắng bệch, trăn trối với tôi:

- Con à, dì xin lỗi! Dì nợ con nhiều lắm.

Bản năng yếu đuối của đàn bà trong tôi trỗi dậy. Giờ đây, tôi không ghét dì nữa, mà thấy thương dì, đúng hơn là thương hại dì và thương hại chính mình.

- Dì đã dối con về công việc mà dì hứa hẹn cho con. – Dì thì thào khó nhọc.

- Không sao đâu dì. Con chịu được mà dì. – Giọng tôi bắt đầu run run.

- Dì xin lỗi con vì chuyến đi vừa rồi của dì. Sau khi dì đi, con hãy về nhà, về với chị con đi.

Dì vuốt tóc tôi. Bàn tay dì dần trượt theo mái tóc tôi, buông thõng. Dì đi rồi.

Đám tang của dì, những kẻ viếng cũng vội đến, vội đi, như đám tang mẹ tôi. Tôi chợt nhận ra một thực tế cay đắng, đó là dì cũng đã sống kiếp sống của một cái bóng vật vờ bên dòng đời. Không ai thực sự xót thương cho dì, ngoài tôi.

Tôi rời bỏ gã, bỏ cái chốn thị phi để tìm về miền quê cũ. Cái vùng đất đã nuôi dưỡng tôi vẫn bao dung hiền hòa như bao đời vẫn thế. Căn nhà ọp ẹp bên bờ sông của chúng tôi nay còn hoang tàn hơn trước. Vào nhà, vẫn sực mùi ẩm mốc. Chị không có nhà. Tôi nhìn ra trước cửa, có một ngôi mộ mới, rất mới. Trên bia mộ khắc tên chị tôi. Tôi quỳ xuống, gục đầu trên bia mộ chị, òa khóc. Tôi, cái con bé ngu ngốc, giờ sẽ bơ vơ trên cõi đời này.

Tôi lao vào màn đêm. Mong sao sẽ có một đốm lửa nhỏ nào đó soi sáng đời tôi…